Nieszawa

XVII-wieczny podróżnik węgierski Morton Csombor pisał o Nieszawie: „Miasto zdobne świątyniami i klasztorami. Przed bramą miejską ciągną się w pięknym zachowane porządku ogrody pełne ślicznych kwiatów różnorakich...”. Miłe estetycznie wrażenie robi i dzisiaj. Jej wąskie uliczki poobrastane są przez przytulone do siebie, zwykle XIX-wieczne, mieszkalne domki, ciągnący się nad szeroką Wisłą bulwar tonie w bujnej zieleni. W jej malowniczej przestrzeni świetnie odnajdują się uczestnicy plenerów organizowanych tu każdego roku przez uczelnie plastyczne z Torunia i Krakowa.

Także działające tu, jedyne w Polsce Muzeum Stanisława Noakowskiego (1867-1928),urodzonego tu, znanego, polskiego architekta, malarza, rysownika i historyka sztuki, znajduje dla siebie w Nieszawie usytuowanej 9 km na południowy wschód od Ciechocinka wyborne miejsce. Placówka znajduje się w murach stojącego w rynku z klasycystycznym, XIX-wiecznym ratuszem, klasycystycznego dworu z 1848 r., zamieszkiwanego niegdyś przez familię Noakowskich. Zgromadzone w niej zbiory opowiadają nie tylko o biografii i twórczości artysty, ale dotyczą także historii Nieszawy i wielu innych jej mieszkańców.

W miasteczku, zwłaszcza przy placu Kazimierza Jagiellończyka, ulicach 3-go Maja i Noakowskiego zachowało się sporo zabytkowych kamieniczek. Oprócz nich, na uwagę zasługuje również późnogotycki kościół św. Jadwigi wybudowany w drugiej połowie XV w., z XVI-wieczną wieżą i kaplicami - dwoma renesansowymi i jedną barokową z XVI, XVII i XVIII stulecia. Świątynia jest zbudowana z cegły, orientowana. Jej bogate wyposażenie pochodzi głównie z XVII i XVIII w. Szczególnie cenny jest późnorenesansowy ołtarz główny, późnorenesansowy chór muzyczny, barokowa chrzcielnica oraz manierystyczne stalle.

Zespół klasztorny Franciszkanów w latach 1611-1635 zastąpił pierwotny, XV-wieczny, drewniany kompleks. Składa się na niego wzniesiony z cegły, orientowany kościół Podwyższenia Krzyża Świętego oraz klasztor, w którym w 1921 r. przebywał późniejszy męczennik i święty, ks. Maksymilian Maria Kolbe, a w latach 1958-61 franciszkanin, znany zielarz Czesław Andrzej Klimuszko. Wyposażenie wnętrza świątyni pochodzi zasadniczo z XVIII w. Uwagę zwraca w nim rokokowy ołtarz główny, rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego oraz 2 rokokowe konfesjonały.

Nieopodal znajduje się dawny, franciszkański zespół folwarczny oraz dawna komora celna wybudowane w XIX w. Obecnie częściowo użytkowane są przez Liceum Ogólnokształcące. Na należącym do folwarku budynku zwanym „Osendówką”, jako że swego czasu mieszkał w nim pisarz i podróżnik Antoni Osendowski widnieje poświęcona literatowi tablica pamiątkowa.

Dodatkową atrakcją miasteczka jest prom „Nieszawa” kursujący między brzegami Wisły, przewożący ludzi i samochody.